Wat kunnen wij leren van gelukkige koeien?

Waardoor worden koeien gelukkig?

Onderzoek van de universiteit van Newcastle laat zien dat koeien die persoonlijke aandacht krijgen zich veel prettiger voelen en beter in hun vel zitten. Deze zogenaamde “gelukkige” koeien belonen hun verzorgers door op jaarbasis tot maar liefst 580 liter meer melk te geven in vergelijking met hun minder gelukkige soortgenoten.

Wat kunnen wij leren van deze gelukkige koeien?

Ik ben zeker niet de eerste die de relatie legt tussen koeien en medewerkers. Peters en Pouw schrijven in hun prachtige boek Intensieve Menshouderij hoe steeds meer organisaties beginnen te lijken op een soort bio-industrie voor mensen. Op dit soort werkplekken staat optimalisatie en werkverdeling centraal. Peters en Pouw vragen zich terecht af of een dergelijke intensieve menshouderij ook daadwerkelijk leidt tot de beste output. In de tijd van Ford (begin 20^ste eeuw) bracht de opdeling en optimalisering van werkprocessen veel extra productiviteit met zich mee. Arbeiders moesten immers vooral met hun lichaam werken en konden hun hersenen het beste achterlaten bij de bedrijfspoort. Maar net zoals koeien minder melk gaan geven wanneer zij worden behandeld als een ding werkt dit bij mensen ook niet. Medewerkers die weinig autonomie en zinvolheid ervaren in hun dagelijks werk raken chronisch gestresst en worden eerder ziek en zijn minder effectief.

Wat maakt de mens anders dan een koe?

Kunnen koeien nog optimaal worden geprikkeld wanneer zij voldoende persoonlijke aandacht krijgen, bij de mens begint het hier pas. Slechts weinig organisaties lijken dit echt te snappen en passen dit toe in de praktijk. Sommige organisaties zoals bijvoorbeeld Google of Ikea lijken dit bewust dan wel onbewust wel te begrijpen en lopen dan ook mijlenver vooruit op de concurrentie. Zij weten een sfeer te creëren van veiligheid en vertrouwen. Daarnaast geven zij mensen veel ruimte en autonomie om zichzelf te kunnen ontwikkelen. Het gevolg is een enorme betrokkenheid en voortdurende innovatie door de medewerkers.

Ontwikkeling en zinvolheid als bescherming tegen stress

De recente recessie en bijbehorende onzekerheid creëert voor veel medewerkers een gevoel van onveiligheid en onrust. Sommige bedrijven kiezen ervoor om zaken als persoonlijke ontwikkeling en zingeving op een lager pitje te zetten. Heel begrijpelijk want het tegengaan van angst moet de eerste prioriteit zijn. Net als bij koeien blijkt dat mensen met teveel cortisol (stresshormoon) minder productief zijn. Bij koeien leidt teveel cortisol tot een verminderde melkproductie en bij mensen leidt dit tot een slechtere weerstand en verminderde hersenfuncties.

Maar laten we niet vergeten dat zingeving en persoonlijke ontwikkeling ook kan leiden tot de broodnodige rust en focus. Veel mensen zijn nu op zoek naar richting en visie. De dominee of de zuil met een éénvormig verhaal via kranten, radio- en televisiestations zijn grotendeels verdwenen. Mensen worden op zichzelf teruggeworpen en zijn naarstig op zoek naar sturing en zingeving. Waar doen we het allemaal voor? Welke kant moet ik op? Wat is de juiste keuze? Wanneer je als werkgever jouw medewerkers hierbij kan ondersteunen biedt je de broodnodige rust en zekerheid. Dus misschien de komende tijd wat minder aandacht voor materiele beloning en wat meer focus op immateriële beloning zoals bijvoorbeeld de mogelijkheid tot ontplooiing. Dit leidt uiteindelijk ook weer tot meer duurzaam gelukkige medewerkers. En net als bij onze koeien leidt dit weer tot de productiviteitsverbetering en innovatie waar we juist in deze tijd naar op zoek zijn. En zo is de cirkel rond tussen koe en mens.

bron foto: flickr.com, jelles