Wat is het verschil tussen bevlogenheid en werkverslaving?
Ik kan geobsedeerd bezig zijn met mijn werk. Op vakanties vind ik het zalig om werkboeken te lezen. Zelfs op Bali weet ik het onderwerp van gesprek zo te draaien dat ik daar met een visser over gelukkig werken kan praten (deels tot mijn eigen verbazing 😉 ). Kortom ik realiseer mijzelf regelmatig dat ik de neiging heb om door te slaan. Soms krijg ik dan ook de vraag; vind jij je werk nu echt zo leuk of ben je er gewoon aan verslaafd? Een begrijpelijk vraag. Aan de buitenkant kunnen werkverslaving en bevlogenheid er immers vergelijkbaar uitzien. Je bent bij beiden intensief met je werk bezig. Van binnen is er echter een fundamenteel ander proces aan de gang. Ik wil dit graag verder uitdiepen in deze blog. Ik maak daarbij onder andere gebruik van dit prachtige artikel dat Wilmar Schaufeli over dit onderwerp heeft geschreven.
De gevolgen van bevlogenheid en werkverslaving
Onderzoek naar bevlogen medewerkers laat zien dat dit gepaard gaat met positieve gevolgen voor zowel medewerkers als de werkgever. Denk dan aan een hogere tevredenheid met het werk, een pro-actieve houding en een goede geestelijke en fysieke gezondheid. Werkverslaving leidt daarentegen voornamelijk tot negatieve gevolgen zoals ontevredenheid met het werk, een verminderde geestelijke en fysieke gezondheid en meer conflicten met collega’s. Bij werkverslaving staat het “moeten” werken meer centraal. Dit leggen “werkverslaafden” zichzelf overigens vaak zelf op. Zij vinden het moeilijk los te komen van het werk. Zelfs wanneer zij niet aan het werk zijn blijven zij eraan denken. Werkverslaafden besteden zoveel tijd aan hun werk dat dit ten koste gaat van de privé situatie. Op de korte termijn kan werkverslaving leiden tot hogere prestaties maar op de lange termijn gaat het ten koste van zowel de geestelijke als de fysieke gezondheid.
De interne dynamiek van bevlogenheid en werkverslaving
Schaufeli kijkt in zijn artikel naar onze fundamentele psychologische behoeften om de verschillen tussen bevlogenheid en werkverslaving te verhelderen. Volgens de Zelf Determinatie Theorie liggen aan onze motivatie drie fundamentele en ingeboren behoeften ten grondslag. De behoefte aan autonomie, verbondenheid en competentie. Het onderzoek van Schaufeli laat zien dat de behoeften aan autonomie en verbondenheid positief samenhangen met bevlogenheid. In de praktijk betekent dit dat wanneer medewerkers voldoende vrijheid en keuzemogelijkheid ervaren en daarnaast op een positieve en betekenisvolle manier met collega’s om kunnen gaan, de kans groter wordt dat zij bevlogenheid ervaren. Werkverslaving hangt volgens dit onderzoek juist samen met een gebrek aan autonomie en een gevoel van competentie. Aan de oppervlakte lijken bevlogenheid en werkverslaving dus wellicht overeenkomsten te hebben maar de onderliggende motivatie is geheel anders.
De conclusies
Het onderzoek van Schaufeli laat zien dat bevlogenheid en werkverslaving verschillende oorzaken en andere gevolgen hebben. Door als organisatie rekening te houden met fundamentele behoefte aan autonomie, competentie en verbondenheid vergroot je de kans op bevlogenheid en verklein je de kans op werkverslaving. De winst bestaat uit meer gedreven en enthousiaste medewerkers die proactiever en gelukkiger aan het werk zijn. Wat betekent dit voor mijzelf? Als ik eerlijk ben herken ik zowel het bevlogen maar ook het werkverslaafde stuk in mijzelf. Wanneer ik het gevoel heb dat ik teveel dingen van mijzelf moet (i.p.v. dingen wil), de relatie met mijn collega’s verstoort raakt of wanneer ik het gevoel heb dat ik mijzelf onvoldoende kan ontwikkelen moet ik mijzelf maar even achter de oren krabben. Dan is het tijd voor reflectie en (andere) keuzes maken.
Meer weten over hoe jij als coach of leidinggevende (nog beter) kan coachen en sturen op werkgeluk? Bekijk dan eens onze opleiding tot Coach Werkgeluk of onze opleiding tot Chief Happiness Officer
Plaats een Reactie
Meepraten?Draag gerust bij!