Berichten

Wennen aan geluk

In ons gevoelsleven weegt het slechte zwaarder dan het goede. Bovendien went voorspoed vaak snel. Deze gemene combinatie zorgt voor veel ongeluk. Tijdens lezingen gebruik ik deze emotionele wetmatigheden om uit te leggen waarom de positieve psychologie waardevol is. Het stimuleert mensen geluk te zoeken in zichzelf en hun eigen activiteiten in plaats van in externe omstandigheden. Wanneer dringt dit besef echt tot mezelf door?

Boekomslag

Omslag boek Gelukkig voor de klas

Wetten van het gevoel
‘Het hart heeft zijn redenen die het verstand niet kent’, stelde de filosoof Blaise Pascal met recht. Ik heb vaak inzichten uit de psychologie benut om mezelf beter te leren begrijpen. Mijn verstand kent daardoor de wetten van het gevoel, maar toch kan ik er nog steeds van schrikken hoezeer ik hier zelf aan onderhevig ben.

Trots slijt
Neem bijvoorbeeld het uitkomen van het boekje Gelukkig voor de klas. Toen ik het in handen kreeg, had ik de hartverwarmende hoop dat er mensen zouden zijn die hier iets aan zouden hebben. Misschien zou het voor een aantal docenten en leerlingen een verschil maken. Ongemerkt verdween dit fijne gevoel heel snel in de drukte van het leven van alledag.

Vriendelijke woorden
Hoe sterk dat werkt, bleek toen ik een mailtje kreeg van de schrijfster van het voorwoord, Rita Kohnstamm. Ik waardeer niet alleen haar werk en persoon, maar ze heeft ook nog eens een beslissende wending aan mijn loopbaan gegeven door mij een stageplaats te gunnen bij Psychologie Magazine. Ze had vriendelijke woorden voor ons werk over: ‘Heb ik jullie er eigenlijk al mee gefeliciteerd? Zo niet, dan is het nu de hoogste tijd, want het is best een bijzonder boek!’

Zinvol
Rita Kohnstamm schrijft vervolgens dat ze werd verrast doordat dit boek een algemeen mensenboek is. ‘Over wat mensen bezielt, raakt, verveelt, in de war brengt, gelukkig maakt. En ja dan zijn de toepassingen en voorbeelden geënt op het docentschap. Maar dat gaat haast terloops, omdat het nu eenmaal een boek voor docenten is. Zo worden ze met een zacht lijntje uit het onderwijs-isolement gehaald, waar ze maar al te vaak in zitten opgesloten.’

Verbaasd
Nu zijn dat fijne woorden, die mij nog eens dwongen stil te staan bij wat gedaan was met dit boek. Echt trots voelde ik echter niet, niet voor mezelf en evenmin voor mijn co-auteur Jacqueline Boerefijn. In plaats daarvan was ik verbaasd dat iemand zo mooi reageerde op een werkstuk dat van mijn persoonlijke emotionele radar was verdwenen. Ik was aan het goede gewend geraakt, precies zoals ik zelf regelmatig uitleg.

Hart en verstand
Pascals uitspraak verdient een uitbreiding. Het verstand kent soms de redenen van het hart, zonder dat het hart zich daar iets van aantrekt. Hart en verstand zijn naaste buren, maar ze moeten veel moeite doen om elkaar goed te leren kennen.

Werkplezier in de Helweek

Hoe maak je een werkweek bijzonder? Het nieuwe zelfhulpboek Helweek zoekt een oplossing door het ergerlijke plezier van de ice bucket challenge te combineren met alledaagsheid. De Noorse coach Erik Betrand Larssen vraagt lezers de zwaarste week uit zijn militaire loopbaan na te spelen in het burgerbestaan.

Betrand Larssen poseert met zijn boek Helweek

Coach Betrand Larssen

Vroeg opstaan
Het concept van Bertrands helweek is simpel. Je slaapt een week lang elke dag van 10 uur ’s avonds tot vijf uur ’s ochtends en slaat één nacht zelfs helemaal over. Verder doe je wat je altijd doet, maar dan ‘ongelooflijk veel beter’. Het is de bedoeling dat je je oude ik een week lang vervangt door een bewustere versie van jezelf. Je pakt aan wat je altijd laat liggen en je verspilt geen tijd met sociale media, kletspraatjes of televisie. Je doel is bergen verzetten en jezelf bewijzen dat je veel meer kunt dan je denkt.

Pluk de dag
Het idee van Larssens idee is grappig en uitdagend. Het levert een ideale ervaring op om achteraf te delen via sociale media of eindeloze kletspraatjes. Tegelijkertijd schudt de helweek mensen wakker uit hun lethargie. Je laat dingen sloffen, sport te weinig en komt niet toe aan het richting geven aan je carrière. Je vindt dat het eigenlijk anders zou moeten. Door in de helweek niet te denken maar te doen, ontdekt je dat veel drempels alleen in je hoofd zitten. Na een week heeft je leven een schoonmaakbeurt gehad, heb je jezelf verbaasd en ben je verlost van de knagende druk in je achterhoofd over wat je eigenlijk zou willen.

Uit je comfortzone
De dingen die je uitvoert zijn gewoon, maar krijgen een bijzonder cachet door de verhalen uit het boek over de militaire ontberingen van Larssen. Je bent een week lang de held, want fysieke ontberingen stellen maar weinig voor vergeleken met het mentale spelletje van de Helweek, aldus de mental coach. Larssen verleent alle deelnemers een beetje heldhaftigheid. Ik zelf was ervan overtuigd dat hij overdreef. Mijn mening kantelde toen ik door het RTL-4 programma Editie.nl werd geïnterviewd door een zichtbaar uitgeputte programmamaker, die pas één dag helweek achter de rug had. En toen de interviewer onverwacht vroeg of ik mee zou doen, schrok ik toch terug: ‘Ik weet niet zeker of ik dat wel durf.’

Terug naar af?
Buiten je eigen comfortzone beleef je het werkende leven intenser. Ik vrees alleen dat de aanpak die je iets bijzonders laat verrichten tijdens de helweek, niet altijd gevolgen heeft in de weken daarna. Al zal het de eerste tijd geweldig zijn als je moe thuis komt uit je werk, en dan eventjes wezenloos op de bank mag hangen, zodat je op je telefoon wat met sociale media kan pielen. Maar als terug naar af je niet bevalt, kan je altijd nog proberen stap voor stap je leven verrijken. Dat is misschien niet zo bijzonder voor de buitenwereld, maar goed beschouwd zeker zo uitzonderlijk en dapper.