Investeer meer in coaching
Tijdens de algemene beschouwingen zette de regering in op het bieden van kansen aan iedereen, terwijl de oppositie wees op de ouderen en andere kwetsbaren voor wie dit geen soelaas zou bieden. Het bezwaar de oppositie kan verkleind worden als bedrijfsleven, onderwijs en geestelijke gezondheidszorg meer investeren in het vergroten van levenskunst.
Politieke achtergrond
Achter de politieke schermutselingen tijdens de algemene beschouwingen speelde de vraag: Hoe staat Nederland ervoor? De PVV ziet een oudere generatie die als ‘oud vuil’ wordt behandeld en de SP treurt vanwege de lange rijen bij de voedselbanken. Rutte wijst op zijn beurt op de welvaartsgroei van de oudere generaties en het sociale vangnet van de verzorgingsstaat. De staat biedt een aanvaardbaar minimum.
Nederland gaat goed/slecht
Een afspiegeling van dit debat woedt onder geluksonderzoekers. De een schrijft boeken over het verlies van geluk in de moderne markteconomieën en de ander zegt dat het leven nog nooit zo goed is geweest als op dit moment. Beide partijen kijken zoals Rutte het uitdrukte door een rietje naar de sociale werkelijkheid. Veel Nederlanders zijn angstig, terneergeslagen, overbelast of eenzaam. Tegelijkertijd geven Nederlanders zichzelf een rapportcijfers van 7,7 voor hun eigen geluk. De blijmoedige en sombere statistieken spreken elkaar niet tegen, omdat mensen die hoge niveaus van onbehagen rapporteren, vaak ook vaak gelukkige momenten kennen. Andersom hebben gelukkige mensen geen rimpelloos leven.
Burgerslachtoffers
Tijdens de algemene beschouwingen worden verschillende oplossingen aangedragen. De regering wil mensen voor elkaar en voor zichzelf laten zorgen, terwijl de oppositie de burgerslachtoffers van het moderne leven centraal stelt en meer wajong, verzorgingshuizen en bestaanszekerheid wil bieden. Wat in beide visies ontbreekt is de levensvaardigheid van het individu. Kansen bieden aan mensen die ze niet kunnen pakken heeft geen zin. Dat is even nuttig als te voorkomen dat mensen op eigen benen gaan staan door ze blijvend te ‘beschermen’.
Meer therapie en coaching
De Engelse geluksonderzoeker en econoom Richard Layard heeft daarom voorgesteld veel meer psychotherapeuten op te leiden. De moderne meerkeuze maatschappij stelt zulke hoge eisen aan de zelfredzaamheid van het individu, dat zij soms begeleiding nodig hebben om een goede koers te vinden. Internationaal onderzoek van de socioloog Giorgio Touburg toont aan dat hogere investeringen in de geestelijke gezondheidszorg gepaard gaan met een hoger geluk van de bevolking. Helaas kiest de regering voor harde bezuinigen in de ggz.
Gelukkig werken
Het vergroten van levenskunst is een waardevol en ten onrechte onderbelicht doel. Dit geldt niet alleen voor patiënten in de gezondheidszorg, maar ook voor leerlingen op scholen of werknemers. Hoogleraar positieve psychologie Jan Walburg reageert: ‘Welbevinden is geen leuk extraatje, maar raakt de kern. We weten dat welbevinden een belangrijke voorwaarde is om open te staan voor nieuwe ervaringen. Leerlingen leren beter en ontwikkelen zich breder met een wakkere en positieve geest.’
Vind je eigen weg
Wat Walburg hier over het onderwijs zegt, kan doorgetrokken worden naar de maatschappij als geheel. Meer kansen in de maatschappij voor het individu levert alleen meer geluk op als individuen die kunnen benutten. Life coaching, psychotherapie en onderwijs kunnen mensen leren zelf een weg te vinden in de moderne meerkeuze maatschappij. Dezelfde rol wordt vervuld door boeken als Gelukkig werken en Gelukkig voor de klas. Het versterken van levenskunst levert een mooiere maatschappij op.