De laatste paar jaar komt er steeds meer aandacht voor werkgeluk. Door de toegenomen populariteit zie je ook een tegenbeweging opkomen. Zie bijvoorbeeld dit artikel of recent dit artikel.

Relatie werkgeluk en productiviteit een mythe?

Eén van de criticasters die we regelmatig tegenkomen is Richard Engelfriet. Ik ben het vaak met hem eens. Maar soms ook helemaal niet. In een recent artikel van 29 augustus 2019 valt hij een gewaardeerde collega aan. Hij noemt haar onderdeel van de “motivatie mafia”. Hij heeft het over de “HR-mythe” dat gelukkig werken bijdraagt aan een hogere productiviteit en klanttevredenheid. Het zal je niet verbazen dat wanneer hij het hierover heeft, ik het nu eens niet met hem eens ben.

Engelfriet heeft zich onvoldoende verdiept in werkgeluk

Ik denk dat Engelfriet zich onvoldoende heeft verdiept in de materie. Zijn kritische geest gaat met hem op de loop waardoor hij de baby met het badwater dreigt weg te gooien. Volgens Engelfriet is de positieve relatie tussen werkgeluk enerzijds en productiviteit en klanttevredenheid anderzijds niet wetenschappelijk aangetoond. Het artikel dat dit volgens mijn collega zou moeten aantonen voldoet volgens Engelfriet niet. Engelfriet zegt dat hij in het artikel niet één zin heeft kunnen vinden over bedrijven met gelukkige medewerkers die betere bedrijfsresultaten behalen dan bedrijven met ongelukkige medewerkers.

Ik vraag mij oprecht af of hij het artikel wel goed heeft gelezen. Alleen al op pagina 822 en 823 van het artikel kom ik minimaal 6 wetenschappelijke onderzoeken tegen die laten zien dat geluk en bijvoorbeeld productiviteit positief samenhangen. De wetenschappelijke artikelen waarnaar wordt verwezen, laten zien dat medewerkers die gelukkiger zijn beter presteren. Gelukkige teamleiders hebben gelukkigere klanten. En gelukkige medewerkers hebben minder last hebben van burn-out, verzuimen minder en zijn meer betrokken bij hun werk.

Meer onderzoek relatie werkgeluk en productiviteit

Los van het eerdergenoemde artikel uit 2005 is er de afgelopen jaren veel onderzoek gedaan naar de relatie tussen werkgeluk en productiviteit. Het tweejaarlijkse World Happiness Report van de Verenigde Naties heeft in 2013 een metastudie gepubliceerd over onderzoek naar de relatie tussen geluk en werk gerelateerde factoren. Zij concluderen in deze metastudie dat gelukkige medewerkers productiever zijn en dat werkgeluk leidt tot meer prestatie, productiviteit en winst van de organisatie als geheel.

In 2013 deed de Universiteit van Warwick een boeiend onderzoek naar de relatie tussen geluk en productiviteit. Uit dit onderzoek (compleet met controlegroepen) kwam naar voren dat gelukkige medewerkers gemiddeld 12 procent productiever zijn. Ongelukkige medewerkers blijken 10 procent minder productief te zijn. Gemiddeld zijn gelukkige medewerkers dus ruim 20 procent productiever dan ongelukkige medewerkers. Wil je dit hele onderzoek bekijken stuur mij (onno@gelukkigwerken.nl) dan even een email dan stuur ik het je toe.

Positieve relatie werkgeluk en productiviteit is aantoonbaar

Er blijkt dus meer dan voldoende aanleiding te zijn de positieve relatie tussen werkgeluk en productiviteit serieus te nemen. Zelfs het kritische artikel waar Engelfriet naar verwijst, gaat ervan uit dat werkgeluk helemaal niet zo gek is om naar te streven. De manier waarop we dan doen is wel van groot belang. Veel interventies die intuïtief gezien logisch lijken om werkgeluk te verhogen, blijken averechts te werken. Zo blijkt het bijvoorbeeld contraproductief te zijn onszelf (of de organisatie) een te hoge (werkgeluk) lat op te leggen en blijkt oppervlakkige aandacht aan werkgeluk medewerkers vooral ongelukkiger te maken. Dat heeft alles te maken met verwachtingen. Door met het onderwerp werkgeluk bezig te zijn verwachten medewerkers gelukkiger te worden. Wanneer de interventies slechts oppervlakkig zijn kan het nettoresultaat (wat betreft werkgeluk) dus negatief zijn.

Werkgeluk draagt niet altijd bij aan productiviteit

Ook blijkt uit onderzoek dat bij bepaalde banen werkgeluk juist niet bijdraagt aan productiviteit en effectiviteit. Vliegtuigverkeersleiders doen hun werk bijvoorbeeld beter wanneer zij licht ongelukkig zijn. Bepaalde taken kan je beter uitvoeren wanneer je licht ongelukkig bent. Onderhandelen kan je bijvoorbeeld beter doen wanneer je boos bent en niet als je je gelukkig voelt. Hetzelfde geldt voor werk waarbij je bewust moet zijn dat anderen jou zouden kunnen bedriegen.

Werkgeluk lijkt simpel maar is ingewikkeld

Werken aan werkgeluk lijkt ontzettend simpel maar blijkt, als je je er echt in verdiept, veel complexer (en interessanter) te zijn dan je op het eerste gezicht denkt. Ik nodig Richard Engelfriet dan ook van harte uit om zich eens echt te verdiepen in de achtergronden van werkgeluk. En ik wil hem daar best bij helpen. Word ik ook weer gelukkig(er) van 😉

Meer weten over hoe jij als coach of leidinggevende (nog beter) kan coachen en sturen op werkgeluk? Bekijk dan eens onze opleiding tot Coach Werkgeluk of onze opleiding tot Chief Happiness Officer