Wat is de werkgeluk psychologie?

 

De werkgeluk psychologie is een interdisciplinaire studie die zich richt op het begrijpen van de psychologische factoren die bijdragen aan werktevredenheid en werk gerelateerd welzijn. Het is opgebouwd uit verschillende onderdelen van de psychologie. 

Oorspronkelijk werden vooral inzichten en interventies uit de positieve psychologie ingezet door werkgelukdeskundigen, werkgeluk coaches & Chief Happiness Offers. Onno Hamburger is één van de initiatiefnemers van een bredere stroming die hij werkgeluk psychologie noemt. Daarin worden de inzichten gecombineerd die afkomstig zijn uit verschillende stromingen van de psychologie. Zie hier een overzicht van een aantal van deze stromingen:  

  • Positieve psychologie: Dit onderdeel van de werkgeluk psychologie biedt inzicht hoe positieve emoties, gedachten en gedrag van invloed kunnen zijn op het welbevinden en prestaties van medewerkers. Veel inzichten en interventies uit het werkgeluk werkveld zijn traditioneel afkomstig uit deze stroming. 
  • Persoonlijkheidspsychologie: Dit onderdeel van de werkgeluk psychologie geeft inzicht in hoe de persoonlijkheid van invloed is op hoe individuen reageren op werkomstandigheden en hoe dit van invloed is op werkgeluk.
  • Cognitieve psychologie: Dit onderdeel van de werkgeluk psychologie gaat over hoe mensen denken en hoe dit bijdraagt aan hun ervaringen op het werk.
  • Arbeids- en organisatiepsychologie: Dit onderdeel van de werkgeluk psychologie richt zich op het begrijpen van hoe mensen functioneren in organisaties en hoe organisaties kunnen worden ontworpen om het welzijn van werknemers te verbeteren.
  • Sociale psychologie: Dit onderdeel van de werkgeluk psychologie gaat over hoe mensen in groepen met elkaar interacteren en hoe sociale relaties op het werk bijdragen aan werktevredenheid.
  • Neuropsychologie. Dit onderdeel geeft inzicht in hoe de hersenen reageren op verschillende werkomstandigheden en hoe dit van invloed is op het welbevinden van medewerkers.
  • Gezondheidspsychologie: Dit onderdeel van de werkgeluk psychologie gaat over hoe werkgerelateerde stress en spanning invloed hebben op de gezondheid van werknemers.

Deze onderdelen van de psychologie bieden gezamenlijk een helder beeld van hoe psychologische factoren van invloed zijn op werktevredenheid en werk gerelateerd welzijn. Dit helpt organisaties om nog effectievere interventies te ontwikkelen om de werktevredenheid van hun werknemers te verhogen en een gezonde werkomgeving te creëren. 

 

 

Wat is de relatie tussen diversiteit en werkgeluk?

Zorgt meer diversiteit binnen teams voor minder productieve medewerkers die ook nog eens ongelukkig zijn? Onderzoek wijst inderdaad in die richting (zie dit onderzoek).

Homogene teams presteren beter dan diverse teams. Eigenlijk ook niet zo gek. Grote verschillen tussen medewerkers leidt tot slechtere communicatie, meer afstemmingsproblemen en meer conflicten. Dat leidt weer tot een lagere productiviteit en minder werkgeluk.

Maar we weten ook dat diversiteit in onze snel veranderende wereld broodnodig is. We hebben mensen nodig met een verscheidenheid aan ideeën, overtuigingen, persoonlijkheden en achtergronden. Dit is cruciaal om voldoende innovatie & flexibiliteit te hebben en te kunnen floreren in onze “VUCA” wereld.

 

Hoe lossen we dit op? Bestaat er een situatie waarin een divers team ook effectief kan zijn en floreert? De oplossing lijkt te liggen in hoe teamleden met elkaar om gaan. Het blijkt cruciaal te zijn dat zij het gevoel hebben dat zij niet afgewezen worden of uitgelachen worden wanneer zij zich uitspreken met afwijkende ideeën, vragen of bedenkingen. Dit wordt ook wel psychologische veiligheid genoemd.

Uit het onderstaande onderzoek blijkt dat teams en organisaties waar medewerkers deze psychologische veiligheid ervaren zowel zeer divers kunnen zijn maar ook productief en werk gelukkig. Wat is daarvoor nodig?

Zie hieronder een aantal praktische stappen die je als leidinggevende kan nemen om het gevoel van psychologische veiligheid binnen jouw team te vergroten:

1) Focus in vergaderingen op het belang van het delen van informatie (in plaats van de focus op evaluatie en oordeel).

2) Focus op de voordelen van verschillende meningen en bijdragen in gesprekken.

3) Stel veel open vragen.

4) Focus bij uitdagingen of problemen in het werk op gedeelde verantwoordelijkheid en voorkom dat er gezocht wordt naar de dader of schuldige.

5) Zorg ervoor dat teamleden elkaar beter leren kennen. Laat teamleden delen wat hun (persoonlijke) doelen zijn, welke sterke kanten zij in huis hebben en welke zorgen en obstakels zij voor zich zien. (een team sessie over werkgeluk kan hier een goede bijdrage aan leveren is mijn ervaring).

In een snel veranderende wereld hebben we diversiteit nodig binnen teams en organisaties. Het onderstaande artikel maakt duidelijk dat je het met alleen een focus op diversiteit niet redt.

Door voldoende aandacht te geven aan psychologische veiligheid binnen het team wordt diversiteit een krachtige motor tot innovatie, flexibiliteit, productiviteit en werkgeluk. Werk aan de winkel voor leidinggevenden en teams! ??

Meer weten over hoe je als #leidinggevende kan bijdragen aan een florerend (divers) team? ?? (https://lnkd.in/eQev8a38)

Zie hier voor het gehele artikel.

*Bron foto komt uit het artikel

#diversiteit
#floreren
#leidinggeven

Wat is de invloed van persoonlijkheid op werkgeluk?

Waardoor wordt werkgeluk bepaald? 

Een belangrijke vraag is natuurlijk waardoor werkgeluk wordt bepaald. Wij hebben dit in ons Nationaal WerkGeluk Onderzoek (NWGO*) aan medewerkers zelf gevraagd. Respondenten geven aan dat zij zichzelf als belangrijkste factor zien (37%). Daarna volgen het team (34%), de leidinggevende (19%) en de directie (16%).

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Hoe zit onze persoonlijkheid in elkaar?

Voor een goede werkgeluk-interventie is het van cruciaal belang aandacht te besteden aan alle bovenstaande factoren. In deze blogpost gaan we specifiek in op de persoonlijkheid. Onze persoonlijkheid is bepalend voor wat wij doen, hoe wij ons gedragen en waar wij energie van krijgen. Psychologen doen al ruim honderd jaar onderzoek naar onze persoonlijkheid. Door de tijd heen hebben we steeds meer geleerd over waar de persoonlijkheid uit bestaat en hoe je het kan meten. Helaas worden binnen organisaties nog steeds regelmatig verouderde of zelfs onzinnige persoonlijkheidsvragenlijsten gebruikt zoals de MBTI of de DISC. De marketing van  deze instrumenten is vaak erg goed maar de betrouwbaarheid en validiteit bedroevend. Wij raden organisaties dan ook af om met dit soort instrumenten te werken.

De Big 5 persoonlijkheidsvragenlijst als gouden standaard

Gelukkig zijn er ook persoonlijkheidsmodellen en vragenlijsten die wel betrouwbaar en valide zijn. De Big 5 persoonlijkheidsmodel is daarvan een goed voorbeeld. Voor leidinggevenden en coaches biedt dit instrument meer zicht op jouw leden van het team en jezelf). Uit eerder onderzoek komt naar voren dat er een duidelijke relatie is tussen de persoonlijkheid (Big 5) en geluk. Wij (Nationaal Werkgeluk Onderzoek*) hebben specifiek de relatie tussen werkgeluk en de persoonlijkheid onderzocht. Stel dat je bijvoorbeeld in jouw team een collega hebt (bijvoorbeeld Jan) die introvert, competitief en gevoelig is voor negatieve emoties. En je hebt ook Jasmine in jouw team zitten die extravert, altruïstisch en niet gevoelig is voor negatieve emoties. Los van de inhoud van het werk, de context waarin zij werken, hun leidinggevende, etc. hebben zij wat werkgeluk betreft een hele andere uitgangspositie. Hun persoonlijkheid heeft een belangrijke invloed op de mate waarin zij (on)geluk ervaren. Jasmine kan gemakkelijker werkgeluk ervaren (gemiddeld een 8,3) en voor Jan is dat veel moeilijker  (gemiddeld op een 6,7). Zie het plaatje hieronder ??

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Wat zijn de gevolgen van een verschil in persoonlijkheid?

Jan en Jasmine in het bovenstaande voorbeeld zijn natuurlijk extreme voorbeelden maar het maakt duidelijk dat het belangrijk is rekening te houden met de verschillen wat betreft persoonlijkheid. Daarom is het vergelijken tussen medewerkers of teams wat betreft werkgeluk eigenlijk onzinnig. Zo zal een marketing afdeling (met relatief veel extraverte medewerkers) bijvoorbeeld gemiddeld gezien hoger scoren dan een ICT afdeling (met meer introverte medewerkers). Qua werkgeluk kan je jezelf dus het beste vergelijken met jezelf. Waar sta ik nu en hoe zou ik mij willen ontwikkelen is bijvoorbeeld een mooie vraag. Verder biedt de Big 5 een rijke context om meer zicht te krijgen in welke omgeving jij zal floreren, waar jij energie van krijgt en wat jij nodig hebt om jezelf te ontwikkelen. Ook voor leidinggevenden geeft dit een goed beeld wat medewerkers nodig hebben om te floreren.

Meer weten over jouw eigen Big 5 score?

  • HIER vind je een mini Big 5 (Nederlandstalig en kosteloos). Dit is natuurlijk geen volledige Big 5 vragenlijst maar geeft wel een indicatie van wat een Big 5 kan bieden.
  • HIER vind je een uitgebreidere Big 5 vragenlijst (Engelstalig en kosteloos)
  • Een uitgebreide Big 5 vragenlijst is niet kosteloos verkrijgbaar (Nederlandstalig). Verschillende organisaties bieden dit aan. Zoek  via Google op de term: “NEO-PI” om verschillende aanbieders te vinden. De vragenlijst is de meest betrouwbare en valide persoonlijkheidsvragenlijst die er op dit moment is.

Wil jij zelf als leidinggevende of coach aan de slag met werkgeluk? Wil jij nog beter worden in het coachen en begeleiden van medewerkers en teams op werkgeluk. Kijk dan eens naar deze opleidingen ??

?? Opleiding voor voor leidinggevenden

?? Opleiding voor coaches

 

*Het NWGO (het Nationaal Werkgeluk Onderzoek) wordt jaarlijks uitgevoerd. Het onderzoek wordt uitgevoerd onder 1500 werkenden in Nederland. Door middel van dit onderzoek kunnen we door weging en selectie representatieve uitspraken doen over het werkgeluk van de Nederlandse bevolking. Ieder jaar kiezen we een aantal specifieke thema’s rond werkgeluk waar we extra aandacht aan besteden. Het NWGO wordt jaarlijks uitgevoerd door De Monitorgroep en Happy Office.

Werkgeluk over de jaren heen

Nationaal Werkgeluk Onderzoek 2021

Het Nationaal WerkGeluk Onderzoek

De afgelopen jaren meten we jaarlijks hoe het staat met het werkgeluk in Nederland. Het Nationaal Werkgeluk Onderzoek (NWGO*) wordt jaarlijks uitgevoerd. Het onderzoek wordt uitgevoerd onder 1500 werkenden in Nederland. Door middel van dit onderzoek kunnen we door weging en selectie (representatieve) uitspraken doen over het werkgeluk van de Nederlandse bevolking. Ieder onderzoek kiezen we een aantal specifieke thema’s rond werkgeluk waar we extra aandacht aan besteden.

Werkgeluk is relatief stabiel

We meten werkgeluk vanaf 2010. De laatste 10 jaar heeft het gemiddelde werkgeluk in Nederland altijd tussen 7.1 en 7.3 geschommeld (op een schaal van 1-10). Ook tijdens corona en de lock-down bleef het werkgeluk in Nederland redelijk stabiel (zie figuur 1).

werkgeluk door jaren heen

Figuur 1 Werkgeluk in Nederland

 

 

 

 

 

 

 

 

De Gelukkig Werken Piramide

Naast het werkgeluk meten we ook altijd de plezier, voldoening en zingeving die medewerkers ervaren (de Gelukkig Werken Piramide). Deze Gelukkig Werken Piramide is ontwikkeld door Onno Hamburger. De piramide is ontstaan uit de coach en organisatie praktijk om de vraag te beantwoorden hoe je medewerkers zelf kan laten nadenken (en voelen) hoe zij hun werkgeluk ervaren. De GW Piramide versterkt het bewustzijn van hoe (on)gelukkig medewerkers zijn en bevordert de intrinsieke motivatie om zelf met dit thema aan de slag te gaan. De onderdelen plezier, voldoening en zingeving zijn ook gebaseerd op een onderscheidt tussen verschillende onderdelen van (werk)geluk. Zie voor meer over de (wetenschappelijke) achtergronden van de Gelukkig Werken Piramide het boek “Gelukkig Werken” (Hamburger & Bergsma, 2011). Net als de werkgeluk scores zijn de onderdelen van de piramide over de jaren heen redelijk gelijk gebleven. Op plezier scoren werkenden altijd het hoogst. Daarna komt voldoening en daarna zingeving. Afgelopen periode is het plezier iets toegenomen terwijl het gevoel van zingeving wat is gedaald.

 

Gelukkig Werken Piramide

Figuur 2 de Gelukkig Werken Piramide (Hamburger, 2011).

 

 

 

 

 

 

 

 

Grote verschillen tussen medewerkers

We zagen eerder dat het gemiddelde werkgeluk redelijk hetzelfde is gebleven maar de verschillen tussen werkenden heel groot zijn. De lock-down lijkt op verschillende mensen een heel ander effect te hebben. Ongeveer de helft geeft aan even veel positieve als negatieve gevoelens te ervaren. Meer dan een derde geeft aan dat zij meer negatieve emoties ervaren. Ongeveer 9 procent geeft aan dat zij echt psychische klachten hebben ervaren. Overigens geeft 12% aan dat zij juist floreren tijdens de lockdown. Zie hieronder het overzicht in figuur 3.

Figuur 3 Impact coronatijd/ lock-down

Specifieke doelgroepen ervaren psychische klachten door lock-down

Het blijkt dat specifieke groepen werkenden extra gevoelig zijn voor thuiswerken en de lock-down. Vooral jongeren, alleenstaanden en medewerkers die gevoelig zijn voor negatieve emoties zijn sterk vertegenwoordigd bij de groep die psychische problemen ervaart door de lockdown. Overigens geeft 12% aan dat zij juist floreren tijdens de lockdown. Zie figuur 4 voor een overzicht van de percentages met psychische klachten.

 

 

 

 

 

 

Figuur 4. Psychische klachten per deelgroep.

Grote verschillen impact corona tussen sectoren

De sector blijkt ook verschil te maken. Bij de vraag of de afgelopen corona periode een positieve dan wel een negatieve impact heeft gehad op werkgeluk zien we ook hier grote verschillen. Een meerderheid van de medewerkers uit de bouw, wonen & ICT geven dat de corona crisis een positieve invloed heeft gehad op hun werkgeluk. Terwijl een meerderheid van de medewerkers uit de zorg, het onderwijs en de overheid aangeven dat de corona crisis een negatieve invloed heeft gehad op hun werkgeluk. Zie figuur 5 voor een overzicht.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Figuur 5. Werkgeluk per sector.

Welke factoren hebben nog meer invloed op werkgeluk?

Naast de sector waar medewerkers werkzaam in zijn heeft ook de (1) persoonlijkheid en (2) de mate van werkdruk die medewerkers ervaren een belangrijke invloed op hun werkgeluk. Ook (3) leiderschap speelt daarbij een rol. De komende dagen zal ik hyperlinks plaatsen naar specifiek onderzoek over deze drie onderdelen.

Zie ?? hier voor de blog post over de relatie tussen werkgeluk & werkdruk

Zie ?? hier voor de blog post over de relatie tussen werkgeluk & de persoonlijkheid 

Zie ?? hier voor de blog post over de relatie tussen werkgeluk & leiderschap

 

*Het NWGO (het Nationaal Werkgeluk Onderzoek) wordt jaarlijks uitgevoerd. Het onderzoek wordt uitgevoerd onder 1500 werkenden in Nederland. Door middel van dit onderzoek kunnen we door weging en selectie representatieve uitspraken doen over het werkgeluk van de Nederlandse bevolking. Ieder jaar kiezen we een aantal specifieke thema’s rond werkgeluk waar we extra aandacht aan besteden. Het NWGO wordt jaarlijks uitgevoerd door De Monitorgroep, de Gelukkig Werken Academie en Happy Office.

 

Bonussen en targets werken niet. Waarom gebruiken we ze nog?